സൗദി അറേബ്യ: അടുത്ത വര്‍ഷം നവംബര്‍ 26 മുതല്‍ 28 വരെ സൗദി അറേബ്യ തുറമുഖ നഗരമായ ജിദ്ദയില്‍ ഫോര്‍മുല വണ്‍ ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുമെന്ന് കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച വാര്‍ത്ത പുറത്തു വിട്ടു. ലോകത്തെ ഏറ്റവും അറിയപ്പെടുന്ന കാര്‍ റേസ് ആയ ഫോര്‍മുല വണ്‍ നടക്കുന്നത് സ്ത്രീകള്‍ വാഹനം ഓടിക്കുന്നത് വിലക്കുകയും അതിനെതിരെ പ്രതിഷേധം ഉയര്‍ത്തിയവരെ ജയിലിലടക്കുകയും ചെയ്ത നാട്ടിലാണെന്ന് തികച്ചും അവിസ്വസനീയം.ഇതിനു പിന്നാലെ ശക്തമായ ആരോപണങ്ങളാണ് പല ഭാഗത്തു നിന്നും ഉയര്‍ന്നു വന്നത്.
ഇപ്പോള്‍ 33 രാജ്യങ്ങളിലെ മല്‍സരങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നതിനായി എഫ് 1 അതിന്റെ മേഖല വിപുലീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ഈ മേഖലയിലെ കായിക വിനോദത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇവന്റിന് വലിയ ബന്ധമൊന്നുമില്ലെന്ന് മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനകള്‍ ആരോപിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ഇത് യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ രാജ്യത്തിന്റെ വ്യാപകമായ ‘സ്‌പോര്‍ട്‌സ് വാഷിംഗ്’ പദ്ധതിയുടെ ഭാഗം മാത്രമാണെന്നാണ് ആരോപണം.
സ്ത്രീകള്‍ക്ക് വാഹനമോടിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിനായി പോരാടിയ നിരവധി വനിതാ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ സൗദി അറേബ്യയിലെ ജയിലുകളില്‍ ആണെന്നും ഇത്തരം മനുഷ്യത്വരഹിതമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെടുന്ന ഒരു രാജ്യത്ത് ഒരു ഫോര്‍മുല വണ്‍ റേസ് നടത്തേണ്ടത് ”വിരോധാഭാസമാണ്” എന്ന് പ്രവര്‍ത്തകര്‍ പറയുന്നു.
ആംനസ്റ്റി പ്രകാരം ”വിദേശ മാധ്യമങ്ങള്‍, പ്രവര്‍ത്തകര്‍, മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനകള്‍ എന്നിവരുമായി ബന്ധപ്പെടുക” തുടങ്ങിയ കുറ്റങ്ങള്‍ക്ക് 13 വിദേശ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ ഇപ്പോഴും സൗദി അറേബ്യയില്‍ വിചാരണ നേരിടുന്നുണ്ട്. സ്ത്രീകളുടെ ഡ്രൈവിംഗ് അവകാശ കാമ്പെയ്നിന്റെ മുഖങ്ങളിലൊന്നായ ‘ലൂജൈന്‍ അല്‍ ഹത്ലൗള്‍’ മറ്റ് ഒമ്പത് പേര്‍ക്കൊപ്പം 2018 ല്‍ അറസ്റ്റിലായി.
1957 ല്‍ സൗദി അറേബ്യ സ്ത്രീകളെ വാഹനമോടിക്കുന്നത് വിലക്കിക്കൊണ്ട് നിയമം വന്നു. ഇതിനെതിരെ 1990 ല്‍ ആദ്യത്തെ പൊതു പ്രതിഷേധം നടന്നു. തലസ്ഥാനമായ റിയാദിലെ ഒരു പ്രമുഖ തെരുവിലൂടെ 40 ഓളം സ്ത്രീകള്‍ വാഹനം ഓടിച്ചു. ഇത് സര്‍ക്കാരിനെ പ്രകോപിപ്പിക്കുകയും മതത്തിന് ഇത് എതിരാണെന്ന് പറഞ്ഞ് പോലീസ് പ്രതിഷേധം തടഞ്ഞു. പിന്നീട് ഈ ഒറ്റ കാര്യം കൊണ്ട് നിരവധി സ്ത്രീകളെ അവരുടെ തൊഴിലുടമകള്‍ സസ്‌പെന്‍ഡ് ചെയ്തു. എന്നാല്‍ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ ”വിമന്‍ ടൂ ഡ്രൈവ് ” മൂവ്മെന്റിനെ നിരന്തരമായ പ്രതിഷേധത്തോടെ ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിച്ചു.
2007 ല്‍, ഇതിന്റെ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ അന്തരിച്ച രാജാവ് അബ്ദുല്ലയ്ക്ക് ഒരു നിവേദനം അയച്ചു. അടുത്ത വര്‍ഷം അന്താരാഷ്ട്ര വനിതാ ദിനത്തില്‍, അവകാശ പ്രവര്‍ത്തകനായ വാജിഹ അല്‍ ഹുവൈദര്‍ ചക്രത്തിന്റെ പിന്നിലുള്ള ഒരു വീഡിയോ സോഷ്യല്‍ മീഡിയയില്‍ പോസ്റ്റ് ഇതെക്കുറിച്ച് പരാമര്‍ശം ചെയ്തു. സമാനമായ പ്രതിഷേധം തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടിരുന്നു. 2016 ഒക്ടോബറില്‍ പുതിയ പ്രതിഷേധത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. അന്താരാഷ്ട്ര വനിതാ ദിനത്തോടനുബന്ധിച്ച് വനിതാ അവകാശ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ അവരുടെ ഡ്രൈവിംഗ് വീഡിയോകള്‍ YouTube- ല്‍ പോസ്റ്റ് ചെയ്തു. അവരില്‍ ചിലരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു, വാഹനമോടിക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കുമെന്ന് നിര്‍ബന്ധപൂര്‍വ്വം സത്യവാങ്മൂലം ഒപ്പിടാന്‍ സമ്മര്‍ദ്ദം ചെലുത്തി ഒപ്പിടുവിച്ചു.
തുടര്‍ന്ന് ഈ പ്രതിഷേധം നടത്തിയ പ്രവര്‍ത്തകരില്‍ ഒരാളെ വിചാരണ ചെയ്യുകയും 10 ചാട്ടയടിക്കുകയും ചെയ്തതായി ആംനസ്റ്റി ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ അറിയിച്ചു. 2013 ല്‍ സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ഉപയോഗിച്ച് സമാനമായ പ്രചാരണത്തിന് നേതൃത്വം നല്‍കാന്‍ ലൂജൈന്‍ അല്‍ ഹത്ലോ ശ്രമിച്ചു. എന്നാല്‍ സ്ത്രീകളോട് ”ഉറച്ചതും ബലപ്രയോഗവും” നടത്തുമെന്ന് സൗദി സര്‍ക്കാര്‍ മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കി. പ്രതിഷേധം നടക്കുന്നതിന് ഒരു ദിവസം മുമ്പാണ് പ്രചാരണ വെബ്സൈറ്റ് ഹാക്ക് ചെയ്തത്.
ഇത്തരം നിയമങ്ങള്‍ വിരുദ്ധമായി നിലക്കുന്ന ഒരു രാജ്യത്ത് ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു ഡ്രൈവിങ് മത്സരം നടത്തുവാന്‍ അധികാരികള്‍ തിരുമാനിച്ചത് തികച്ചും വിരോധഭാസമാണെന്നും ഇതിലുള്ള ബിസിനസ് നേട്ടങ്ങളെ മുന്‍നിര്‍ത്തി മാത്രമാണെന്നും ആരോപണങ്ങള്‍ ഉയരുന്നുണ്ട്.
